We hebben allemaal wel eens in een team gewerkt waarin alles vanzelf leek te gaan. Dat kunnen we ons zo goed herinneren omdat het meestal uitzonderingen zijn.
Teams hebben tijd nodig om zich te ontwikkelen. En het komt niet altijd vanzelf goed. Voor de projectleider die nadenkt over de vorming van zijn team zijn er verschillende modellen over groepsvorming. Ruwweg hebben deze steeds dezelfde indeling:
• Het team wordt gevormd en de leden zijn enthousiast
• Het team ontdekt de complexiteit van de taak en interne tegenstellingen worden zichtbaar
• Het team weet de tegenstellingen te overwinnen of loopt vast. Bij het vastgelopen team wordt vroeger of later ingegrepen
• Het succesvolle team gaat presteren
• Het team wordt ontbonden.
Een bekend model dat veel gebruikt wordt bij de ontwikkeling van sportteams is dat van Tuckman (1965). Volgens Tuckman doorloopt iedere groep een aantal fasen. De eerste vier fasen beschreef hij in 1965. De vijfde fase voegde hij bij een latere revisie toe:
No. Naam Beschrijving fase Rol van de manager
1 Forming Team vormt zich
• Enthousiasme
• Men kent elkaar nog niet (weinig vertrouwen)
• Onduidelijke taakverdeling • Sturen; opdrachten geven
• Team organiseren
• Organiseer de kennismaking!!
2 Storming Complexiteit taak wordt duidelijk
• Ongeduld over voortgang
• Debatten over werkwijze, procedures, taakverdeling etc.
• Openlijk wantrouwen
• Vragen over deskundigheid leider • Discussie in goede banen leiden
• Basisregels opstellen
• Leden op gemeen-schappelijk belang wijzen
• Hoop geven: “we komen hier uit”
• Niet in paniek raken: dit hoort erbij!
3 Norming Team vindt consensus en start
• Discussie wordt constructief
• Geschillen worden bijgelegd
• Basisregels worden vastgelegd
• Enthousiasme komt terug
• Samenwerking begint • Steunen, aanmoedigen
• Goed gedrag belonen en zo versterken
• Vier een feestje!
4 Performing Team presteert en levert prestaties
• Sterke focus op doel/resultaat
• Teamleden werken samen
• Teamleden communiceren goed en werken samen • Delegeren
• Sturen op prestaties
5 Adjourning Team wordt ontbonden
• Laatste briefing
• Blijdschap over resultaat
• Weerstand om afscheid te nemen. • Einde taak duidelijk markeren
• Gelegenheid bieden voor afscheid.
Je ziet dat de manager of projectleider per fase andere dingen moet doen. Het allerbelangrijkste is dus om voortdurend na te gaan in welke ontwikkelingsfase jouw team zich bevindt en jouw “interventies” daarop aan te passen.