Beleidstheorie : Definitie
De opdrachtgever bepaalt het doel en het resultaat van het project.
De opdrachtgever laat in het project het resultaat maken omdat hij verwacht dat dit zal helpen om de gewenste situatie (het projectdoel) te bereiken.
De opdrachtgever wil minder daklozen op straat in zijn gemeente. Het resultaat van het project is daarom een 24-uursopvang.
De opdrachtgever heeft het idee dat een 24-uursopvang leidt tot minder daklozen op straat. Dat idee over het verband tussen doel en resultaat noemen we een beleidstheorie.
Klopt de aanname achter de beleidstheorie?
De vraag is nu of er inderdaad een verband is tussen het resultaat dat de opdrachtgever wil en het doel dat zij denkt hiermee te bereiken.
Soms is er inderdaad een rechtstreeks verband: de 24-uursopvang (A) leidt tot minder daklozen op straat (B). De beleidstheorie klopt.
Pas op met schijnverbanden
Maar in veel andere gevallen blijkt er een andere reden te zijn die B veroorzaakt. Die ‘reden’ wordt door wetenschappers ook wel variabele genoemd.
Zo kunnen kan met statistisch bewijzen dat er in gebieden met meer ooivaars (A) ook meer kinderen worden geboren (B). We weten inmiddels dat het aantal geboortes wordt beïnvloed door het aantal vruchtbare vrouwen in een bepaald gebied (C). De beleidstheorie klopt dan dus niet.
Het verschil tussen linaire en circulaire verbanden
De werkelijkheid is soms nog ingewikkelder. Zo kan het zijn dat oorzaak (A) leidt tot gevolg (B) wat vervolgens leidt tot gevolg (C). En dat versterkt oorzaak (A) dan weer.
Een hoge werkdruk (A) leidt tot meer fouten (B). Daardoor komen er meer klachten en verzoeken om het werk opnieuw te doen (C). En hierdoor neemt de werkdruk weer toe (A) enz enz.
Als jouw idee over oorzaak en gevolg verkeerd zijn helpt het resultaat niet
En zal het doel van de opdrachtgever niet bereikt worden. Die is dan niet tevreden. En daarom is het zo verbazingwekkend hoe makkelijk hier aan voorbij wordt gegaan. Mensen willen actie. Ze willen resultaat bereiken. Dan kan je laten zien dat je iets gedaan hebt. En het geeft je het gevoel dat je de zaak onder controle hebt.
Maar de vraag blijft altijd:
- los je nu echt het probleem op?
- kom je zo echt dichterbij de gewenste situatie?
Deze vraag moet je in de eerste fase van het project (Initiatieffase) beantwoorden.
Doe daarom onderzoek naar de kern van het probleem voordat je project de definitiefase komt
Als de opdrachtgever haast heeft: maak dit onderzoek dan onderdeel van de eerste (Initiatief)fase van jouw project. Je kan dan heel hard aan de slag – maar wel met de goede dingen. Hier lees je wat je kan doen wanneer de opdrachtgever jouw analyse van het probleem niet deelt.