Waarom teamrollen belangrijk zijn
Stel je een projectteam voor vol met mensen die allemaal het proces willen organiseren. Of 10 mensen die barsten van de ideeën, maar geen enkele taak afmaken. De kans is groot dat zo’n projectteam de verwachtingen niet waar kan maken.
Wetenschappelijk onderzoek naar teamrollen
Belbin was een wetenschapper die onderzoek deed naar de effectiviteit van managementteams. Samen met een wiskundige, een antropoloog en organisatiepsycholoog onderzochten ze 7 jaar lang de effectiviteit van teams door per jaar 3 managementgames te houden.
Uiteindelijk werd Belbin heel succesvol in het voorspellen welk team de wedstrijd zou winnen.
Op basis van zijn onderzoek zag hij dat de mensen in teams verschillende rollen spelen. Hij vond uiteindelijk 9 verschillende rollen. Zijn conclusies waren dat:
- ieder mens 2 tot 3 rollen heeft die bij je passen zonder dat je er heel veel moeite voor hoeft te doen
- een team goed functioneert wanneer de verdeling van rollen in evenwicht is.
Teamrollen Belbin
De beschrijving van de teamrollen van Belbin is in de loop van de jaren wat aangepast, maar ze zijn in de kern hetzelfde gebleven:
1. Uitvoerder
Dit is de harde werker die zonder veel poespas of gedoe zijn taak uitvoert. Plichtsgetrouw, praktisch en ordelijk. Zonder deze teamleden geen resultaat.
Aandachtspunten: de uitvoerder wordt pas enthousiast over een nieuw idee wanneer bewezen is dat het in de praktijk werkt. Niet iedere uitvoerder is even flexibel.
2. Brononderzoeker
Dit zijn de teamleden waarvan je altijd weet dat ze in de buurt zijn. Ze zijn extravert, enthousiast en avontuurlijk. De brononderzoeker is altijd in voor een nieuw idee. Ziet overal “kansen” en legt makkelijk contacten.
Aandachtspunten: De brononderzoeker wordt snel enthousiast voor nieuwe dingen als hij/zij aan het vorige idee is gewend. Houdt niet van (saaie) details.
3. Plant
Dit teamlid werkt en denkt graag veel (alleen). Het is een onafhankelijke denker die met creatieve ideeën komt. Out-of-the-box-denken is hen wel toevertrouwd.
Aandachtspunten: de “plant” kan verstrooid en afwezig lijken omdat dit teamlid veel nadenkt over wat er rondom hen heen gebeurt. En niet iedere plant trekt zich erg veel aan van regels of het protocol.
4. Monitor
Heb je net een enthousiast idee – dan is er altijd wel iemand die alle voor- en tegens op een rij wil zetten. Maak kennis met de monitor. Wetenschappelijk verantwoord moet zorgvuldig worden geoordeeld. Bovendien wint menige monitor een partijtje triviant op z’n sloffen.
Aandachtspunten: De monitor kan erg voorzichtig zijn. Wie alleen maar beoordeelt kan het enthousiasme uit de groep halen.
5. Vormer
Dit is het teamlid dat wil presteren. Hij/zij spoort de andere teamleden met passie aan om het zelfde te doen. Deze mensen hebben een sterke wil en hebben er veel voor over om hun doelen te bereiken.
Aandachtspunten: de vormer is ongeduldig en kan daardoor heftig reageren bij tegenwerking. De vormer kan overkomen als iemand die provoceert en anderen kwetst.
6. Coördinator (sinds 1988)
Dit is het teamlid met een goede antenne voor wat er leeft en wat anderen beweegt. De coördinator benoemt de procedures, helpt teamleden om elkaar te begrijpen en vat samen wat iedereen wil.
Aandachtspunten: de coördinator kan goed delegeren – ook de dingen die de coördinator zelf zou moeten doen. De behoefte om iedereen dezelfde kant op te krijgen kan ontaarden in manipulatie.
7. Afronder
De afronder werkt nauwgezet en zorgvuldig. Dit is het teamlid dat zaken afmaakt. De afronder let op de veiligheid en zal altijd aandacht vragen wanneer de kwaliteit te laag lijkt.
Voelt aan wat er mis kan gaan, bewaakt de kwaliteit en de veiligheid en kan goed dingen afmaken. De perfectionist en piet precies.
Aandachtspunten: bezorgdheid kan doorslaan in perfectionisme en je zorgen maken over dingen die niet of zelden gebeuren. De afronder geeft moeilijk dingen uit handen.
8. Groepswerker
De groepswerker is het teamlid dat voor de goede sfeer zorgt. De groepswerker is attent en kan met iedereen overweg. Dat lukt mede omdat de groepswerker zich meestal diplomatiek uitdrukt.
Aandachtspunten: de groepswerker vind het moeilijk om een slechte boodschap te brengen of een conflict aan te gaan. Groepswerkers vinden het daardoor soms moeilijk om op momenten dat het er echt om gaat een beslissing te nemen.
9. Specialist
Dit zijn de teamleden die soms wat op zichzelf zijn, maar veel kennis hebben op een bepaald vakgebied.
Aandachtspunten: Vind het soms moeilijk om zich in het team te mengen. Zal niet altijd iets bijdragen aan onderwerpen waar hij/zij zich minder bij thuisvoelt.
Wat zijn jouw dominante rollen?
Welke teamrollen vind je wel en welke vind je niet in jouw projectteam?
Terug naar hoofdpagina Projectteam
Terug naar hoofdpagina Kennisbank Projecten