Wat is programma management?
Stel dat je niet één resultaat wil behalen, maar dat je de opdracht krijgt om verschillende doelen te behalen. Dan is programmamanagement een goed instrument.
Definitie programma management
Een programma is een verzameling van tijdelijke inspanningen (projecten, routines en improvisaties) om meerdere, unieke doelen te bereiken die zonder deze coördinatie niet gerealiseerd kunnen worden.
Verschil met projecten: verschillende resultaten en verschillende soorten activiteiten
Anders dan bij projecten gaat het om meerdere resultaten. Verder zijn er verschillende soorten activiteiten mogelijk. Dus niet alleen projecten, maar ook gewone routines en improvisaties.
Verschil met kernpunten van project: programmeren, besturen en beslissen
Bij een project staan faseren, beheersen en beslissen centraal. Bij programma management gaat het om:
- programmeren: wat zijn de doelen en welke inspanningen zijn hiervoor nodig?
- besturen: gaat het goed met de uitvoering of is aanpassing nodig?
- beslissen: besluiten nemen op basis van programmaplannen.
Verschil met projectfasering: opbouw- effectuering en afbouwfase
Een programma kent niet de 6 standaard projectfasen, maar 3 fasen:
- opbouw: hier wordt het programma verzonnen en ontworpen. Alle partijen besluiten mee te doen
- effectuering: hier gebeurt het echte werk. De inspanningen worden uitgevoerd; de resultaten gevolgd en de effecten gemeten
- afbouw: het programma stopt, wordt gesplitst of overdragen aan andere organisaties dan de programma-organisatie.
Wanneer gebruik je programmamanagement?
In de praktijk gebruikt je een programma wanneer:
- je meerdere doelen voor elkaar moet krijgen en je daar eigenlijk de bevoegdheden niet voor hebt
Bijvoorbeeld wanneer het ministerie wil dat zorginstellingen anders gaan werken terwijl je daar als minister niet zoveel over te zeggen hebt. Via projecten, routines (regels, budgetverdeling) en improvisaties probeert het programma de langdurige zorg te beïnvloeden efficiënter te gaan werken.
- de doelen die je wil bereiken ingewikkeld zijn en met elkaar samenhangen
Bijvoorbeeld wanneer als grote gemeente wil dat de situatie in een slechte wijk verbetert. Er zijn dan verschillende doelen, zoals:
o een betere kwaliteit van de huisvesting
o een groter veiligheidsgevoel bij de bewoners
o een hoger gezinsinkomen in de wijk
Je combineert dan routines (meer politiecontrole), projecten (nieuwbouw) en improvisaties (projecten om hangjongeren van de straat te krijgen).
- Het succes van de ene inspanning is vaak ook afhankelijk van het resultaat bij de andere inspanning.
Twijfel je tussen een project en een programma?
Stel jezelf de volgende vragen:
- is er één duidelijk resultaat of meerdere resultaten die met elkaar te maken hebben (project) of heel verschillende resultaten? (programma)
- is er één duidelijk hoofddoel (project) of zijn er meerdere, heel verschillende doelen? (programma)